روایت داستانی از مسیر ملت‌ها
سرنوشت در دست قدرت‌ها
نویسندگان کتاب مثل راویانی تاریخی از داستان ملت‌ها سخن می‌گویند. آن‌ها نشان می‌دهند چگونه مردمانی در سرزمینی سرسبز و ثروتمند، به دلیل تسلط طبقات محدود قدرت، از رشد بازمانده‌اند. این کتاب قصه‌ی ملت‌هایی‌ست که آینده‌شان نه توسط طبیعت، بلکه توسط ساختارهای ناعادلانه سیاسی نوشته می‌شود.

جهان دوپاره: ملت‌های موفق و شکست‌خورده
در این روایت جهانی، کشورها به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ آن‌هایی که در آن‌ها «مردم» تصمیم‌گیر هستند، و آن‌هایی که «نخبگان محدود» فرمان می‌رانند. ملت‌های موفق مانند نروژ یا کانادا با تقسیم قدرت و فرصت، رشد می‌کنند. اما کشورهایی مانند زیمبابوه یا کنگو، با تمرکز قدرت در دستان معدود، راه نابودی را می‌پیمایند.

داستان آمریکا: شورش علیه استبداد
داستان ایالات متحده از لحظه‌ی جدا شدن از بریتانیا، داستانی است از شورش علیه قدرت مطلقه و تلاش برای ساخت نهادهای مشارکتی. نویسندگان تأکید می‌کنند که حتی در آمریکا نیز این مسیر ساده نبوده، اما نهادهای قانونی و نمایندگی مردمی به تدریج ساختار موفقی را شکل داده‌اند.

اروپای غربی در مسیر تحولات نهادی
اروپا نیز مسیری پر فراز و نشیب را طی کرده است. از پادشاهی‌های متمرکز تا انقلاب‌ها و اصلاحات قانونی. اما آنچه باعث موفقیت نهایی شده، پذیرش بازتوزیع قدرت و ثروت از بالا به پایین بوده است. داستان اروپا، حکایت عبرت‌آموز از تحول نهادهای کهنه به سازوکارهای نو است.

ملت‌هایی که خودشان را زندانی کردند
برخی کشورها مانند کره شمالی، در مسیر خود زندان‌هایی ساخته‌اند که نه تنها جسم، بلکه فکر مردم را در بند نگه داشته. در این داستان، رهبران این کشورها نه تنها نهاد نساختند، بلکه نهادها را ویران کرده‌اند تا قدرت‌شان بدون رقیب باقی بماند.

درس آخر برای ملت‌ها
نویسندگان کتاب، خواننده را با این سؤال تنها نمی‌گذارند که «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند»، بلکه مسیر را نیز نشان می‌دهند. پیام اصلی داستان این است: اگر ملتی خواهان نجات است، باید نهادهایش را از نو بسازد.